Pasek dekoracyjny

Sołectwo Luzino

Sołtys Stanisław Cejrowski
Tel.: 691 625 330

Luzino (Lëzëno) wieś gminna, należy do jednej z najstarszych w powiecie wejherowskim. Wymieniona w dokumencie lokacyjnym z 1245 roku, stanowiła własność zakonu norbertanek żukowskich. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z okresu 4200-1700 lat p.n.e. Cennym znaleziskiem archeologicznym było grodzisko z IX wieku usytuowane nad rzeką Bolszewką (pierwotna nazwa rzeki – Luzińska Struga) i skarb 300 monet (odkryty w 1948 roku w czasie orki) z połowy X wieku, w tym: jedna arabska, angielska, 29 niemieckich (w tym 15 denarów krzyżowych). Monety te przechowywane są w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Odnaleziona została również  stara stocznię produkującą łodzie dłubanki 2.500 lat temu. Późniejsze dzieje Luzina związane są z historią i losami Pomorza Gdańskiego (przynależność do Komturstwa mirachowskiego w okresie krzyżackim, do zaboru pruskiego w czasie rozbiorów Polski). Odzyskanie niepodległości Pomorza w 1920 roku oznaczało dla Luzina i okolic wolność i przynależność do państwa polskiego. Granica polsko – niemiecka przebiegała w Strzebielinie. Między Paraszynem, Porzeczem, a Tępczem (należącym do Polski) granicę wytyczała rzeka Łeba. W czasie II wojny światowej przez Luzino przechodził tzw. „Marsz Śmierci” czyli droga ewakuacji więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof. Śladem po ich pobycie została mogiła 12 więźniów na miejscowym cmentarzu. Wydarzenie to upamiętniają: płaskorzeźba znajdująca się w kościele parafialnym św. Wawrzyńca, tablice informacyjne na Szkole Podstawowej im. L. Bądkowskiego i obelisk na placu św.Józefa oraz kapliczka przydrożna ufundowana przez Stutthowiaków przy ul.Robakowskiej – „za dar życia i zorganizowaną ucieczkę więźniów”.

Zabytki archeologiczne: grodzisko z IX w. (ul.Długa), za kładką na rzece Bolszewka.

Zabytki architektoniczne: kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca (ul. Kościelna). Obiekt pochodzi z 1740 roku. Na wieży świątyni znajduje się chorągiewka z datą 1689, przeniesiona z poprzedniego drewnianego kościoła. Bryłę kościoła rozbudowano w XX w. Wyposażenie kościoła jest barokowe oraz późniejsze z XIX i końca XX wieku. W kościele zwracają uwagę liczne rzeźby z XVIII w., droga krzyżowa z XIX w., chrzcielnica z XVIII w. oraz  wykuta z kamienia kropielnica (średniowieczna) zachowana z pierwszego kościoła. Na frontonie znajduje się fresk upamiętniający Marsz Śmierci i kanonizację o. Maksymiliana Kolbego pędzla artysty Edmunda Szyftera. Na wieży kościelnej znajdują się 4 dzwony: zabytkowy z gdańskiego warsztatu E. Lindemana z 1793 roku, dzwon „Niemiec” z 1895 roku (przeniesiony z kościoła ewangelickiego), dzwon „Maryja” z 1950 roku oraz dzwon okrętowy. Również znajduje się tam, czynny do dnia dzisiejszego, stary mechaniczny zegar z 1912 roku ufundowany przez Ks. Prałata Walentego Dąbrowskiego z Dąbrówki Młyn. Ciekawostkę stanowi zegar słoneczny umieszczony na południowej ścianie kościoła. Ulica Kościelna zabudowana kamienicami z końca XIX w. i początku XX w. , w tym dawną organistówką. Za murem kościoła znajduje się stara plebania i dawny rynek, przy którym  usytuowany jest zrekonstruowany w 2010 roku Pomnik Powstańców i Wojaków. Ulica Of.Stutthofu, gdzie w pobliżu Placu św.Józefa, znajdują się 2 budynki  o typowej dla tych terenów konstrukcji sztachulcowej (mur pruski wypełniony cegłą), budynek drewniany – pierwsza poczta, budynek murowany – dawny zajazd. Natomiast w pobliżu dworca kolejowego znajduje się budynek byłej mleczarni i fabryki serów, gorzelni, poczty, dawnej policji pruskiej, budynki szkoły. Wszystkie obiekty pochodzą z końca XIX w. Dawny kościół protestancki, położony na „wzgórzu Kukówka”  (ul.Of.Stutthofu), wybudowany z inicjatywy właściciela dóbr barłomińskich w roku 1895. Adoptowany na potrzeby biblioteki w 1978 roku. Dwie kapliczki barokowe  z XVIII w. (ul.Of.Stutthofu, ul.Długa), na których osadzone są płaskorzeźby autorstwa Edmunda Szyftera. Na kapliczce przy ul.Of.Stuthofu umieszczono płaskorzeźby Pana Jezusa Frasobliwego, Matki Boskiej z Dzieciątkiem, świętych: Krzysztofa, Floriana, Izydora i Jana Pawła II, przy ul.Długiej płaskorzeźbę Anioła Stróża opiekującego się dzieckiem oraz żelazny krzyż  i z cynową figurką Chrystusa.

Pomniki przyrody: grab (róg ul.Kościelnej z Kaszubską), dąb szypułkowy (ul.Jasna), naturalna altana grabowa (ul.Kaszubska), Aleja Lipowa na wzgórzu Kukówka (wzdłuż schodów od ul.Of.Stutthofu do biblioteki), Aleja Lipowa Jana (od ul.Wejherowskiej w kierunku leśniczówki).

Osobliwości przyrodnicze: park dendrologiczny „Arboretum”  (ul.Of.Stutthofu), użytki leśne: Torfowisko w Zielonym Dworze na półn.wsch. od Luzina (pow.1.09ha), Luziński Moczar na półn.wsch. od Luzina (1,79ha), Żródło Jadwigi na zach. od Luzina (0,31ha), Bielawa na półn. od Robakowa (3.32ha).

Szlaki turystyczne: „Ścieżka zdrowia” położona w lesie, (wejście od ul.Wilczka), miejsce rekreacyjno – sportowe, z zielonymi punktami kontrolnymi, przystosowane  do uprawiania biegów, z wyznaczonymi trasami nordic walking i narciarstwa biegowego.  Wyznaczone ścieżki rowerowe i ciągi pieszo – jezdne od Kochanowa przez Kębłowo do Luzina przy ulicach: Wilczka, Młyńskiej i Robakowskiej, dalej do Robakowa i w kierunku Sychowa. Trasa piesza po starym Luzinie rozpoczynająca się przy Placu św.Józefa, a dalej ulicami: Kościelną, Starowiejską, Kaszubską, Młyńską, Wilczka, Spółdzielców, Wilczka, Of. Stutthofu do cmentarza parafialnego.

Punkty widokowe: wzgórze Kukówka – 118,9 m n.p.m. z widokiem na panoramę części Luzina oraz w lesie na „Ścieżce zdrowia” z widokiem na przełom rzeki Redy, Charwatynię, Strzebielino. Leśnicy twierdzą, że dwa razy w roku przy dobrej widoczności można zobaczyć Lębork.

Twórczość lokalna: rzeźba ceramiczna (ul.Kościelna), rzeźba w drewnie (ul.Wilczka), haft kaszubski (ul.Piaskowa, ks.Machalewskiego, ul.Podgórna, Wytwórnia Pierników „Bajka” (ul.Grodzka).

Ponadto warto zobaczyć: Izbę Regionalną (ul.Of.Stutthofu), młyny wodne na Bolszewce (ul.Robakowska, ul.Długa), Mielerz (miejsce wydobycia węgla drzewnego) w lesie na „Ścieżce zdrowia”.

Gastronomia: Hotel „Czardasz” (ul.Of.Stutthofu), Pizzeria „Sorento” (10 Marca), Restauracja „Strefa” (ul.Młyńska), cukiernie (ul.Młyńska, ul.Of.Stutthofu).

Noclegi: Hotel „Czardasz” (ul.Of.Stutthofu), Pokoje Gościnne „Zbych” (ul.Wilczka).

Warto wiedzieć: na podstawie Legendy o Lusini odkryto grodzisko z IX w. nad rzeką Bolszewką. Profesor Kazimierz Nitsch na początku XX w. przebywał w Luzinie i spisał legendę o kościele. Na Placu św.Józefa posadzone są przez prof.Gerarda Labudę  i ks.prałata Henryka Szydłowskiego lipy – św.Stanisław i św.Wojciech. Na luzińskim cmentarzu znajduje się grób prof. Gerarda Labudy. Obecny park przy ul.Młyńskiej był miejscem pochówku ewangelików oraz kilkudziesięciu osób pochodzenia niemieckiego zmarłych w pociągu, gdy opuszczali ziemię Prus Wschodnich w 1945 roku.

Filtr nie dostępnypost_type:events