LUZINO
– grodzisko z IX w. (ul. Długa), za kładką na rzece Bolszewka
– kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca (ul. Kościelna)
– dawny kościół protestancki, położony na „wzgórzu Kukówka” (ul. Of. Stutthofu)
– dwie kapliczki barokowe z XVIII w. (ul. Of. Stutthofu, ul. Długa),
– Izba Regionalna (ul. Ofiar Stutthofu)
KĘBŁOWO
– budynek starej szkoły z I połowy XIX w. (ul. Wiejska)
SYCHOWO
– dwór z końca XIX wieku, obecnie szkoła (ul. Szkolna)
– stajnia, obecnie kościół (ul. Jana Pawła II)
– budynki gospodarcze z 1907 r. (ul. Szkolna)
– pomniki przyrody (Aleja Lipowa z XIX wieku, ulica Szkolna)
BARŁOMINO
– oficyna dworska z końca XIX w., obecnie szkoła (ul. Szkolna)
– stajnia przydworska wykonana z polnego kamienia z końca XIX w., obecnie tartak (ul. Szkolna)
– park dworski z II połowy XIX w. (ul. Szkolna)
KOCHANOWO
– pałac z XVIII w., wraz z częścią parku (nad stawem)
MILWINO
– Via Regia (szlak handlowy z południa Europy na północ)
DĄBRÓWKA
– Muzeum Techniki Wojskowej „GRYF” i Muzeum Saperskie „Explosive”, ul. Lubowiedzkiego, placówka położona na terenie byłej jednostki wojskowej
www.muzeumgryf.pl
WYSZECINO
– stodoła, obora, spichrz, park podworski z XIX w. (ul. Ofiar Stutthofu).
Kościół rzymsko-katolicki pod wezwaniem Św. Wawrzyńca w Luzinie
Budowla pochodzi z 1740 roku. Na wieży została osadzona chorągiewka z datą 1689 pochodząca z poprzedniego drewnianego kościoła. Wyposażenie jest barokowe oraz z XIX i drugiej połowy XX wieku. Rzeźby z XVIII w., droga krzyżowa z XIX w., chrzcielnica z XVIII wieku. Barokowa jest także brama wjazdowa na plac kościelny. Najstarszym obiektem jest kamienna średniowiecza kropielnica pochodząca z drewnianego kościoła. Na wieży znajduje się zabytkowy dzwon z warsztatu gdańskiego ludwisarza E. Lindemana z 1793 r. Kościół posiada 2 zegary słoneczne i 100-letni zegar mechaniczny. W obrębie parafii usytuowana jest zabytkowa plebania, organistówka, w ogrodzie znajduje się obelisk przeniesiony z byłego cmentarza przykościelnego. Ciekawostką jest rzeźba – Pan Jezus wjeżdżający do Jerozolimy – wykonana przez mieszkańca Luzina Mariana Mielewczyka, stanowiąca jeden z elementów ołtarza papieskiego z 1999 r. wykonanego pod okiem znanego mistrza prof. Mariana Kołodzieja.
Kapliczki
W Luzinie znajdują się dwie barokowe XVIII-wieczne kapliczki. Jedna usytuowana jest niedaleko kościoła pod wezwaniem Św. Wawrzyńca, druga – przy ul. Długiej w pobliżu grodziska z IX wieku. Miejscowa legenda głosi, że Luzino posiadało siedem takich kapliczek, których zadaniem było chronienie gospodarstw przed piorunami i pożarami w czasie burzy.
Gminna Biblioteka Publiczna im. Leona Roppla w Luzinie
Znajduje się w byłym kościele protestanckim, funkcjonującym od 1895 do 1945 roku. Fundatorem kościoła był właściciel Barłomina Eberhard von Żelewski, a cegła wbudowana w obiekt pochodziła z barłomińskiej cegielni. Kościół wybudowany na wzgórzu zwanym „Kukówka” (118 m n.p.m.) wskazywał kierunek nowej rozbudowy wsi wokół linii kolejowej Szczecin-Gdańsk. Obiekt opustoszały, został przekazany Gminie i przebudowany na bibliotekę. Środki przekazała Wojewódzka Rada Narodowa w Gdańsku, której wówczas przewodniczącym był uczestnik „Marszu Śmierci” Piotr Stolarek. Zapamiętał on otrzymaną wówczas miskę ciepłej zupy właśnie w tym kościele. Postanowił po latach przekazać środki na zagospodarowanie tego obiektu na potrzeby wyższej użyteczności publicznej, pragnąc w ten sposób spłacić swój dług wdzięczności wobec mieszkańców Luzina. Obiekt ten, jako biblioteka funkcjonuje od 1977 roku. W bibliotece znajdują się ekspozycje malarstwa, rzeźby, najstarszych wykopalisk Gminy Luzino, wypożyczonych z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku oraz bogaty księgozbiór i dokumenty z życia kulturalnego i społecznego Gminy Luzino.
Arboretum
Arboretum powstało w 1998 roku na powierzchni 1,23 ha wg projektu dr inż. Urszuli Nawrockiej-Grześkowiak. Na terenie parku można podziwiać ponad 140 gatunków i odmian drzew oraz krzewów krajowych i aklimatyzowanych. W 2005 roku ustawiony został kamień upamiętniający 80-lecie Lasów Państwowych, a w 2006 roku posadzono uroczyście DĄB PAPIESKI, wyhodowany z żołędzi pobłogosławionych dnia 28 kwietnia 2004 roku w czasie pielgrzymki leśników polskich przez papieża Jana Pawła II. W roku 2009 posadzono sosnę zwyczajną i świerk pospolity-wyhodowane z nasion poświęconych przez Papieża Benedykta XVI w czasie pielgrzymki do Polski w 2006r.
Park – arboretum spełnia rolę terenu rekreacyjnego dla mieszkańców Luzina i okolic. Stanowi bogatą skarbnicę wiedzy o przyrodzie. Wytyczone ścieżki, założone trawniki i ustawione na terenie całego parku ławki mają również sprzyjać podziwianiu pięknych krajobrazów i malowniczej panoramy okolic Luzina. Po całym dniu można tu dobrze odpocząć pod wiatą i skorzystać z przygotowanego miejsca na ognisko.
Muzeum Techniki Wojskowej „Gryf” i Muzeum Saperskie „Explosive”
Ideą placówek ideą jest dynamiczna prezentacja eksponatów i lekcja żywej historii, którą można dotknąć, poczuć i przeżyć. Tu nie zobaczysz muzealnych sal z wypolerowanym parkietem i zakurzonych eksponatów, ale za to usłyszysz warkot czołgowego silnika, poczujesz zapach prochu i dotkniesz rozgrzanego pancerza.
Eksponaty Muzeum „GRYF” to w pełni sprawne technicznie pojazdy z czasów II wojny światowej takie jak czołgi T-34 czy replika PzKpfw V – legendarnej niemieckiej „Pantery”. Miłośników militariów przyciągnie także liczna kolekcja zabytkowych ciężarówek, samochodów osobowych i transporterów opancerzonych. Muzeum „Explosive” to niezwykle bogata kolekcja sprzętu saperskiego do wysadzania i wykrywania min oraz cała gama pozostałości wojennych.
Wizyta w muzeach to świetny pomysł na rodzinny weekend z historią. Więcej informacji na stronie internetowej www.muzeumgryf.pl i Fanpage na Facebook’u.
Muzeum Techniki Wojskowej „GRYF”
Muzeum Saperskie „Explosive”
- ppłk. Ryszarda Lubowiedzkiego, 84-242 Dąbrówka
www.muzeumgryf.pl